Grond is schaars. Dat is inmiddels wel bekend. Ook de hoeveelheid grond neemt niet toe; toch worden er geregeld kavels grond te koop aangeboden. En gemeenten spelen in Nederland een belangrijke rol in de ontwikkeling en verkoop van grond. In dit artikel staan we stil bij de vraag hoe een stukje grond kopen van de gemeente in zijn werk gaat.
De rol van de overheid
De overheid is verantwoordelijk voor het grondbeleid. Dit beleid is een hulpmiddel voor de overheid om een bepaald gebied op een gewenste manier te ontwikkelen. Het is een samenwerking tussen de Rijksoverheid, de provincies en de gemeenten. Zo kan een gemeente besluiten om een nieuwe woonwijk te realiseren. Daar is grond voor nodig. In het verleden hebben gemeenten grote stukken grond rond de gemeentegrenzen opgekocht. Deze gebieden worden nu gebruikt voor grondontwikkeling. Daarnaast kopen gemeenten of projectontwikkelaars zelf geregeld nieuwe stukjes grond. Vervolgens is de gemeente bevoegd om de bestemming van grond te veranderen. In de meeste gevallen verandert landbouwgrond dan in bouwgrond.
Daarna kan een dergelijk gebied verder worden ontwikkeld. De voorbereidingen voor de bouw starten met het aanleggen van wegen, riolering en de benodigde nutsvoorzieningen. Er is uiteraard veel belangstelling voor nieuwe bouwgrond. Veel toekomstige huiseigenaren willen wel een stukje grond kopen van de gemeente.
Toch is de verkoop van grond door de gemeente niet eenvoudig. Een recente uitspraak van de Hoge Raad zorgt voor wat veranderingen in het spel van vraag en aanbod.
Iedereen mag een stukje grond kopen van de gemeente
In Nederland mag iedereen in principe zelf bepalen aan wie hij of zij iets verkoopt. Dit is een van de belangrijke principes van een vrije markt. Maar wanneer het gaat om de verkoop van grond, is er volgens de rechter niet echt sprake van een volledig vrije markt. Zoals eerder genoemd vervullen gemeenten een heel belangrijke rol vanwege het recht om bestemmingsplannen te kunnen wijzigen.
De Hoge Raad heeft in 2021 bepaald dat gemeenten niet langer eenzijdig een stukje grond mogen verkopen aan één partij. Zodra er meerdere geïnteresseerden zijn (of kunnen zijn), dan moet de gemeente ruimte bieden aan iedereen om op gelijke wijze mee te dingen naar de aankoop. Dit betekent een fundamentele verandering in de manier waarop gronduitgifte door gemeenten tot stand komt.
Hiermee lijkt het voor particulieren eenvoudiger geworden om aan een geschikte bouwkavel te komen. Immers, iedereen mag nu een stukje grond kopen van de gemeente.
Gemeenten moeten nu vooraf bekendmaken op basis van welke criteria de selectie van kopers plaats zal vinden. Overheden kiezen vaker voor openbare verkoopprocedures. En daarmee kan de verkoop eerlijker verlopen dan in het verleden het geval is geweest.
Of uw gemeente op dit moment bouwkavels te koop aanbiedt, kunt u controleren op de website van uw gemeente. De aanpak kan per gemeente verschillen. Zo biedt gemeente Zwolle de kavels direct aan , kiest Den Haag om de verkoop via een marktpartij te laten begeleiden en verkoopt de provincie Groningen een kavel in Lutjegast via Funda. Hoewel de aanpak verschilt, is het aanbod nu in ieder geval openbaar en voor iedereen zichtbaar.
Rechtstreeks investeren in een kavel grond kan uiteraard ook. Neem daarover contact op met een van onze adviseurs.
Bronnen
- Rijksoverheid: Grondbeleid. https:// www.rijksoverheid.nl /onderwerpen/ ruimtelijke- ordening- en- gebiedsontwikkeling /grondbeleid
- De Ondernemer: https://www. deondernemer.nl/ actueel/ vastgoed/ grond kopen van gemeentestukjes
